ใครพิจารณาเปิดเผยข้อมูลได้บ้าง

สำนักงานคณะกรรมการข้อมูลข่าวสารของราชการ สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี ได้จัดทำบทความสรุปประเด็นคำวินิจฉัยของคณะกรรมการวินิจฉัยการเปิดเผยข้อมูลข่าวสาร และประเด็น ข้อหารือ เพื่อเป็นความรู้และประโยชน์ต่อการนำไปใช้ประกอบการปฏิบัติหน้าที่ในการเปิดเผยข้อมูลข่าวสารต่าง ๆ ให้เป็นไปตาม พระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540

โดยบทความนี้ หน่วยงาน ก. ซึ่งเป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ขอหารือว่า ใครสามารถเป็นผู้มีอำนาจพิจารณาในการเปิดเผยข้อมูลข่าวสารในหน่วยงานได้บ้าง

หน่วยงาน ก. ได้มีประชาชนยื่นคำร้องขอข้อมูลข่าวสารเป็นจำนวนมาก ซึ่งได้มีการเสนอเข้าคณะกรรมการข้อมูลข่าวสารของหน่วยงาน ก. เพื่อพิจารณาการเปิดเผยข้อมูลข่าวสารตามคำขอ แต่เนื่องจากหน่วยงาน ก. ต้องการลดขั้นตอนในการปฏิบัติงาน และอำนวยความสะดวกให้ประชาชนได้รับข้อมูลข่าวสารอย่างรวดเร็ว จึงขอหารือว่า ในเรื่องการพิจารณาข้อมูลข่าวสารของราชการทั่วไปที่มิใช่เรื่องลับ หัวหน้าส่วนราชการระดับกอง / สำนักภายในหน่วยงาน ก. สามารถพิจารณาอนุญาตให้ข้อมูลข่าวสารนั้น โดยไม่ต้องผ่านหัวหน้าส่วนราชการของหน่วยงาน ก. ได้หรือไม่ อย่างไร

คณะอนุกรรมการตอบข้อหารือตามกฎหมายว่าด้วยข้อมูลข่าวสารของราชการ ในคณะกรรมการข้อมูลข่าวสารของราชการ พิจารณาแล้วเห็นว่า พระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540 ประกอบกฎกระทรวง ฉบับที่ 4 (พ.ศ. 2542) ออกตามความในพระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540 ใน (5) กำหนดให้ผู้บริหารท้องถิ่นหรือปลัดเทศบาล เป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐที่มีอำนาจพิจารณา มีคำสั่งให้เปิดเผยข้อมูลข่าวสารตามมาตรา 15 เป็นการทั่วไป หรือเฉพาะแก่บุคคล (ปัจจุบันได้ประกาศใช้ กฎกระทรวงกำหนดตำแหน่งเจ้าหน้าที่ของรัฐผู้มีอำนาจมีคำสั่งให้เปิดเผยข้อมูลข่าวสารตามมาตรา 15 แห่งพระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540 พ.ศ. 2565 ซึ่งมีหลักการเดียวกัน) ดังนั้น ในการ พิจารณาอนุญาตให้เปิดเผยข้อมูลข่าวสารหรือปฏิเสธการเปิดเผยข้อมูลข่าวสารเมื่อมีผู้ร้องขอ จึงเป็นอำนาจของผู้บริหารของหน่วยงานที่จะพิจารณา ซึ่งตามหลักเกณฑ์ดังกล่าว หัวหน้าส่วนระดับกอง / สำนักภายในหน่วยงาน ก. จึงไม่มีอำนาจที่จะพิจารณาอนุญาตหรือปฏิเสธการเปิดเผยข้อมูลข่าวสาร อย่างไรก็ดี มีข้อสังเกตว่า หากข้อมูลข่าวสารที่มีผู้ร้องขอเป็นข้อมูลข่าวสารที่หน่วยงานของรัฐมีแนวทางในการพิจารณาเปิดเผยไว้ โดยชัดเจนแล้ว อาจไม่จำเป็นต้องเสนอต่อคณะกรรมการข้อมูลข่าวสารของหน่วยงานเพื่อให้ความเห็นก่อน เสนอผู้มีอำนาจพิจารณาแต่อย่างใด

 นางสาวปิยะนันท์ ปันศิริ
เจ้าหน้าที่วิเคราะห์นโยบายและแผน
สำนักงานคณะกรรมการข้อมูลข่าวสารของราชการ

บทความต้นฉบับ คลิก

มีข้อสงสัยการปฏิบัติและใช้สิทธิตามพระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540 หารือไปที่สำนักงานคณะกรรมการข้อมูลข่าวสารของราชการ สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี โทร 02 283 4677 หรือที่เว็บไซต์ www.oic.go.th ตอบข้อหารือในการปฏิบัติตามพระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540 (ที่ นร 0108/5743 ลงวันที่ 7 ธันวาคม 2561)